Ouders, let op je telefoongebruik in het bijzijn van je kind
Even snel door je timeline swipen en voor je het weet ben je een uur verder. Klinkt bekend? Experts waarschuwen dat dit soort schermgedrag, zeker als je kinderen toekijken, een schadelijk signaal kan afgeven. Wat jij ziet als “nog even een berichtje checken”, kan bij je kind overkomen als: jij bent minder belangrijk dan mijn telefoon.
Wat bedoelen we met phubbing?
Phubbing is het negeren van de persoon voor je omdat je aandacht naar je smartphone gaat. De term is samengesteld uit “phone” en “snubbing” en dook in 2012 op tijdens een campagne die mensen bewust wilde maken van dit fenomeen. Het gaat dus niet om één keer je scherm ontgrendelen, maar om het herhaaldelijk prioriteit geven aan je telefoon boven echt contact.
Hoe kinderen dit interpreteren
Volgens psycholoog Mary Alvord, mede-auteur van Conquer Negative Thinking for Teens, voelen kinderen phubbing vaak als afwijzing. In een gesprek met Verywell Mind legt ze uit dat een kind al snel kan denken: blijkbaar ben ik niet belangrijk. Dat idee vreet aan hun zelfbeeld. Sommige kinderen trekken zich terug, anderen gaan juist hard hun best doen om gezien te worden, soms op manieren die niet helpend zijn. Overcompenseren kan zowel negatief als overdreven positief uitpakken, als het maar aandacht oplevert.
Van momentje naar mentale last
Die eerste prik van “ik doe er niet toe” kan bij jonge kinderen uitgroeien tot grotere emotionele problemen. Onderzoeken laten zien dat kinderen die zich thuis genegeerd voelen, vaker last krijgen van angstklachten of sombere gevoelens. In een studie gepubliceerd in de National Library of Medicine werd gevonden dat wie opgroeide met meer emotionele verwaarlozing, op 18-jarige leeftijd meer depressieve symptomen rapporteerde. Aan de andere kant bleek stevige steun van vrienden juist een beschermende factor: wie zich gedragen wist door leeftijdsgenoten, had gemiddeld minder last van die klachten.
Smartphones zijn handig, maar ze kunnen tussen jullie in staan
We gebruiken onze telefoon voor alles: als wekker, agenda, nieuwsbron en sociale ontmoetingsplek. Dat is begrijpelijk, maar Alvord benadrukt dat je moet herkennen wanneer je toestel echte interactie in de weg zit. Het gemak van altijd alles binnen handbereik kan snel voelen als een noodzaak, zegt ze. Veel ouders geven toe dat ze het huis niet uit willen zonder telefoon en dat is op zich logisch, maar het wordt lastig als je daardoor mínder aanwezig bent bij je kind. Even op je scherm kijken kan een gewoonte worden die steeds vaker de overhand krijgt, precies op die momenten waarop je kind verbinding zoekt.
Het effect reikt verder dan het gezin
Het is niet alleen de ouder-kindrelatie die hieronder kan lijden. Uit studies blijkt dat phubbing allerlei relaties beschadigt, ook romantische. Onderzoek onder leiding van Faruk Caner Yam van de Gaziosmanpaşa Universiteit in Turkije liet zien dat partners die vaak worden “gephubbed” minder tevreden zijn met hun relatie en de kwaliteit ervan lager beoordelen. De boodschap is duidelijk: als je tijdens momenten met je partner continu met je smartphone bezig bent, daalt de relatievoldoening. Volgens Yam is meer bewustzijn bij stellen over smartphonegebruik in hun samenzijn cruciaal om die negatieve impact te beperken.
Kleine check vs. terugkerende afleiding
Een korte blik op een melding is iets anders dan je telefoon steeds weer verkiezen boven de persoon naast je. Dat laatste zendt een scherpe, soms pijnlijke boodschap: jij komt op de tweede plaats. Of het nu gaat om je kind, je partner of een vriend, telkens onderbroken worden door een scherm kan voelen als een afwijzing. Je hoeft je telefoon niet de deur uit te doen, maar wel bewuster kiezen wanneer je ‘m pakt. Door vaker echt aanwezig te zijn, laat je zien dat de mensen voor je belangrijker zijn dan wat er op je scherm gebeurt. Dat simpele signaal kan een wereld van verschil maken in hoe veilig, gezien en verbonden je relatie voelt.