Waarom ik die shops liever niet meer zie
Kon je in Google maar aangeven: laat me alsjeblieft nooit meer Shein of Temu zien als ik naar een glitterjurk zoek. Ik wil er niets bestellen. Klinkt dramatisch, maar er zit een heel goede reden achter. Hoe meer je te weten komt over wat er achter die goedkope koopjes schuilgaat, hoe minder zin je hebt om er ook maar één euro uit te geven.
De verleiding van spotgoedkope deals
Het is bizar hoeveel mensen daar volle winkelmandjes afrekenen. Een jurkje voor twee euro, sneakers voor vier — hoe kan dat überhaupt? Het voelt alsof je een buitenkansje hebt, maar die korting wordt ergens betaald. Niet door jou, maar door anderen. En dat “goedkoop” blijkt alles behalve goedkoop als je kijkt naar de werkelijke prijs voor mensen en milieu.
Wie de echte rekening betaalt
Die bodemprijzen bestaan omdat arbeiders extreem weinig krijgen. Denk aan werkdagen van wel 18 uur, zeven dagen per week, zonder weekend en met een loon waar je nauwelijks van kunt leven. Er zijn verhalen van mensen die T-shirts voor nog geen euro per stuk in elkaar zetten. Veel berichten en onderzoeken tonen uitbuiting, onveilige omstandigheden en in sommige gevallen zelfs kinderarbeid. Het is ronduit schrijnend.
Waar en hoe het wordt gemaakt
Een groot deel van de kleding van platforms als Shein en Temu komt uit lagelonenlanden, zoals China, Bangladesh en Vietnam. De lonen zijn laag, inspecties schieten tekort en de druk om snel en veel te produceren is gigantisch. Ja, jij betaalt weinig aan de kassa, maar de sociale kosten — en de milieuschade — zijn torenhoog.
De milieukant: vervuiling als bijproduct
Die massa’s kleding betekenen massa’s vervuiling. Denk aan chemische verfstoffen die in rivieren belanden, enorme water- en energieverbruik en microplastics die bij elke wasbeurt loslaten. Fast fashion draait op het razendsnel produceren van nieuwe collecties, en de planeet draait op voor de afvalberg en de uitstoot die daarmee gepaard gaat.
Recyclen? Klinkt mooi, werkt niet
Het meest confronterende leerde ik uit een video van Lubach: kleding van Shein is praktisch niet te recyclen. Veel items bestaan grotendeels uit goedkoop polyester en andere synthetische vezels. Dat spul kun je nauwelijks hergebruiken tot nieuwe kleding. Het idee dat je die stofjes later weer “circulair” maakt, is in de praktijk een luchtkasteel. Eenmaal geproduceerd, is de route naar de vuilnisbelt bijna onvermijdelijk.
Gemaakt om snel kapot te gaan
Fast fashion is gebouwd op snelheid, niet op kwaliteit. Veel van die items verliezen na een paar wasbeurten hun vorm, pillen, scheuren of voelen meteen “afgeleefd” aan. Daardoor eindigen ze razendsnel bij het afval. En nee, het in de textielbak of bij de kringloop gooien is niet automatisch een goedmakertje: er is simpelweg te veel, van te lage kwaliteit, om echt opnieuw te dragen of verwerken.
Waar jouw afdankers belanden
Een groot deel van onze afgedankte kleding komt terecht in landen die al met genoeg uitdagingen kampen. In Ghana bijvoorbeeld liggen bergen textielafval waar je u tegen zegt. Lokale markten en gemeenschappen worden overspoeld met kleding die vaak maar één of twee keer gedragen is en vervolgens niet verkoopbaar blijkt. Het gevolg: gigantische stapels synthetische rommel waar niemand om heeft gevraagd.
Die volle winkelmand is geen winst
Voel je je rijk als je voor honderd euro een berg spullen bij Temu, AliExpress of Shein scoort? Bedenk dan wie de rekening betaalt. Achter die lage bedragen zit een keten van uitbuiting en milieuschade. Dat is niet bepaald een gedachte om warm van te worden — met Kerst niet, en daarbuiten ook niet. Minder kopen is echt een betere keuze.
Koop bewust: minder, maar beter
Het alternatief is simpel, al vraagt het even wennen: investeer in minder stuks en kies voor betere kwaliteit. Koop tijdloze items die lang meegaan, laat iets repareren in plaats van weggooien en denk na voordat je bestelt. Ja, een duurder kledingstuk doet even pijn in je portemonnee, maar het bespaart je uiteindelijk geld, afval en een hoop ellende verderop in de keten.
