Waarom steeds meer asielzoekers Nederland achter zich laten
Steeds vaker kiezen asielzoekers ervoor om Nederland te verlaten. Dat roept een lastige vraag op: wat drijft hen weg uit een land dat vaak bekendstaat als plek voor een nieuwe start? Het antwoord is geen eenvoudige optelsom. Thema’s als uitsluiting, politieke toon en mediabeeldvorming komen samen en zorgen voor een gevoel dat je hier nooit helemaal binnenkomt. Laten we uitzoomen en kijken wat er speelt — en wat je daaraan kunt doen als samenleving.
Het gevoel er niet bij te horen
Veel asielzoekers beschrijven hun dagelijkse leven als een constante worsteling om gezien te worden. “Ik ben dol op Nederland, maar het lijkt niet wederzijds,” zei een 29-jarige die in Amsterdam woont. Dat gevoel komt niet uit het niets. De manier waarop er in het publieke debat over asiel wordt gesproken, maakt vaak dat je je eerder een probleem dan een persoon voelt. Tussen subtiele steken onder water en openlijke discriminatie door, voelt elke dag als lopen door een doolhof waar je steeds weer tegen dezelfde muur botst.
Politiek wantrouwen en discriminatie
Als je het gevoel hebt dat beleidsmakers niet aan jouw kant staan, hoe bouw je dan een toekomst op? Onder asielzoekers is het wantrouwen richting politiek groot: bijna negen op de tien zeggen weinig vertrouwen te hebben in politici. Vooral groepen zoals Syriërs en Eritreeërs voelen zich niet gehoord. Populistische partijen beïnvloeden de toon in het migratiedebat sterk en zetten asielzoekers geregeld neer als last. Dat draagt bij aan een vijandige sfeer die je moeilijk kunt negeren als je hier je leven probeert op te bouwen.
Weinig perspectief op vooruitgang
Wat zou jij doen als je geen licht aan het eind van de tunnel ziet? Veel asielzoekers verwachten niet dat hun situatie op korte termijn verbetert. Zorgen over discriminatie, gebrek aan kansen op de arbeidsmarkt en voortdurende onzekerheid maken dat het toekomstbeeld somber is. Als je telkens opnieuw je waarde moet bewijzen zonder erkenning te krijgen, gaat het op een gegeven moment aan je knagen. Voor sommigen is de conclusie helder: misschien is er elders meer uitzicht op een normaal leven.
Zoektocht naar veiligheid en acceptatie
Als je omgeving onveilig of afwijzend aanvoelt, ga je op zoek naar een plek waar je wél welkom bent. Landen als Canada en Spanje worden vaak genoemd omdat men daar een warmere ontvangst en betere kansen verwacht. Soms speelt ook het idee om terug te keren naar het land van herkomst — wanneer de directe dreiging lijkt afgenomen. Maar dat is geen simpele keuze: het brengt grote onzekerheid met zich mee en het risico om terug te vallen in onveilige situaties. Toch kan het vooruitzicht op echte acceptatie ergens anders zwaarder wegen.
De rol van de media
Wat je leest en ziet, kleurt hoe je je plek in de samenleving beleeft. Negatieve koppen over asielzoekers blijven hangen, terwijl verhalen over hun bijdragen aan de samenleving minder aandacht krijgen. Dat versterkt het gevoel van isolatie. Je kent het vast: slecht nieuws reist hard, goed nieuws kruipt. Veel asielzoekers hopen dat hun positieve ervaringen net zo luid worden verteld als de incidenten die het nieuws domineren.
Wat wél kan werken: ontmoetingen, kansen, een andere toon
Hoe draai je dit om? Regels alleen zijn niet genoeg. Samenwerking tussen overheid, gemeenten en maatschappelijke organisaties is cruciaal om vooroordelen tegen te gaan en echte ontmoetingen te stimuleren. Denk aan projecten waar je samenwerkt, sport of onderneemt; plekken waar je elkaar als mens ziet. Ook politiek helpt een evenwichtiger toon. Als inzet, talent en ambitie zwaarder gaan wegen dan herkomst, groeit het vertrouwen — aan beide kanten. Dat maakt samenleven niet alleen mogelijk, maar ook prettiger voor iedereen.
