EU zet het rijbewijs op de schop
Europa draait aan de knoppen van het rijbewijssysteem. Er komt een verplichte medische keuring voor iedereen met een rijbewijs en het vertrouwde pasje maakt plaats voor een volledig digitale variant. Volgens de huidige plannen geldt die keuring al vanaf 2025 voor alle automobilisten, ongeacht leeftijd. Het doel is duidelijk: meer verkeersveiligheid en minder doden op de Europese wegen.
Waarom Brussel nu ingrijpt
Jaarlijks sterven er in de EU nog altijd rond de 20.000 mensen door verkeersongevallen. Daarbij spelen gezondheid, vermoeidheid en verminderde concentratie achter het stuur een rol. Daarom heeft het Europees Parlement in oktober 2025 een omvangrijke hervorming goedgekeurd. Door medische checks te koppelen aan een centraal, digitaal systeem wil de EU sneller kunnen ingrijpen als iemand niet meer veilig kan rijden én overal dezelfde regels laten gelden.
Verplichte keuring voor alle bestuurders
De grootste verandering raakt iedereen met een rijbewijs: je moet periodiek laten controleren of je nog rijgeschikt bent. De keuring zoomt in op wat direct relevant is voor veilig rijden. Denk aan je zicht, je reactiesnelheid en je hart- en vaatconditie. Als er twijfel is over concentratie of geheugen kan er een korte cognitieve screening volgen. De uitkomst varieert van een simpel advies tot een kortere geldigheid van je rijbewijs of een verplichte herkeuring.
Wat houdt die medische test precies in?
De standaardset bestaat uit een oogmeting (zicht, diepte en gezichtsveld), een test van je reactievermogen, een beoordeling van je hart- en vaatgezondheid en, indien nodig, een korte cognitieve check. De EU schrijft niet tot in detail voor hoe vaak je moet verschijnen; lidstaten mogen de frequentie zelf bepalen. Daardoor kan Nederland de uitvoering afstemmen op de eigen zorgstructuur en verkeerssituatie.
Meer controles na je 65e
Voor 65-plussers komt er extra aandacht. Lidstaten mogen voor deze groep vaker of verplicht medisch laten keuren, om ervoor te zorgen dat de rijvaardigheid up-to-date blijft. Brussel benadrukt dat dit geen bestraffing is, maar een voorzorgsmaatregel. Tegelijk spreken belangenclubs en burgers zorgen uit over wachttijden, privacy en de rekening die daarmee gepaard gaat. Nederland kent nu al een keuring voor 75-plussers; met de EU-plannen kan die grens dalen of de regels strenger worden. Hoe dat precies uitpakt, hangt af van het ministerie van Infrastructuur.
Het papieren rijbewijs gaat verdwijnen
Naast strengere medische eisen zet de EU vol in op digitalisering. Uiterlijk in 2033 moet het fysieke rijbewijs plaatsmaken voor een uniform Europees digitaal rijbewijs dat je via je smartphone of een officiële app laat zien. Dat moet fraude bemoeilijken en grensoverschrijdende controles en autohuur soepeler maken. Verlengen of vervangen wordt eenvoudiger en verlies of diefstal is sneller opgelost, omdat je document in de basis digitaal wordt beheerd.
Voorproefje in Nederland
Heb je al ervaring met het digitale rijbewijs via de RDW-app? Dan weet je ongeveer wat je kunt verwachten. Het toekomstige Europese systeem moet daar naadloos op aansluiten, maar dan met dezelfde opzet in alle lidstaten. Het idee: overal dezelfde gegevens, dezelfde beveiliging en minder gedoe bij bijvoorbeeld een boete in het buitenland of het huren van een auto.
Kritische vragen uit de praktijk
Hoewel het plan brede steun kreeg, is er ook tegengeluid. Artsen en verkeersorganisaties vragen zich af of periodieke keuringen en zelfevaluaties voldoende bewijs leveren dat het aantal ongelukken echt daalt. Een ander punt is geld: wie gaat de kosten van die herhaalde keuringen dragen? De automobilist zelf, de zorgverzekeraar, of toch de overheid? De EU legt die keuze bij de lidstaten, waardoor er prijs- en regelverschillen tussen landen kunnen ontstaan.
Wat betekent dit voor jou en wanneer?
Formeel is het pakket in oktober 2025 goedgekeurd. In Nederland wordt gerekend op invoering binnen drie jaar, met nog ongeveer een jaar extra voor volledige uitrol. Rijd je nu al? Dan zul je op termijn een oproep of instructie krijgen voor de medische check en de overstap naar het digitale rijbewijs. Tot die tijd blijft je huidige rijbewijs gewoon geldig en verandert er niets aan je rijbevoegdheid.
Kort samengevat
Je krijgt te maken met periodieke medische keuringen en een digitaal rijbewijs dat je op je telefoon kunt tonen. Oudere bestuurders moeten waarschijnlijk vaker langs voor een check, maar iedereen valt onder de nieuwe regels. Het doel is uniformiteit en veiligheid in heel Europa, al blijven er discussies over effectiviteit, privacy en kosten. Hoe Nederland het precies vormgeeft, wordt de komende jaren stap voor stap duidelijk.
