Europese gasbuffers onder druk
Europa staat voor een lastige klus: de gasvoorraden op peil krijgen vóór de koudere maanden toeslaan. Na de afgelopen winter zitten de opslagplaatsen gemiddeld maar op zo’n tweederde. Of we zonder grote problemen de volgende winter doorkomen, hangt af van wat er de komende maanden gebeurt.
Waarom de voorraden achterblijven
Gas is in veel Europese landen nog steeds onmisbaar voor verwarming en stroomproductie. Normaal vul je in de zomer de voorraden aan, zodat je in de winter genoeg hebt. Dit jaar is dat een stuk ingewikkelder. De winter was strenger dan verwacht, waardoor er extra veel gas is verbruikt. Tegelijkertijd is de aanvoer uit Rusland flink teruggevallen, vooral sinds de toevoer via Oekraïne in januari is stilgevallen. Daardoor zijn de buffers sneller leeggelopen dan gepland.
Hoe het normaal werkt – en waarom dat nu schuurt
In gewone jaren zorgen handelaren ervoor dat de opslag vol raakt. Zomers is gas vaak goedkoper; je koopt dan in, slaat het op en verkoopt in de winter wanneer de prijs stijgt. Zo blijft de markt in balans en worden voorraden zonder al te veel gedoe aangevuld. Dit jaar werkt dat mechanisme niet lekker. De kosten en risico’s zijn hoger, en de prijsontwikkelingen spelen handelaren parten.
Gekke prijssignalen op de markt
De markt laat een ongebruikelijk patroon zien: zomerprijzen liggen relatief hoog, terwijl de contracten voor de komende winter lager geprijsd zijn. Dat haalt voor handelaren de prikkel weg om nu groot in te kopen en op te slaan. Het gevolg? Onzekerheid of er straks genoeg in de tanks zit. Blijven prijzen hoog, dan kan de vraag afzwakken, wat riskant is als de winter tóch streng wordt. Dalen de prijzen juist te ver, dan worden andere regio’s aantrekkelijker afnemers, en dreigt Europa LNG-ladingen mis te lopen.
Geopolitiek weegt zwaar
De oorlog in Oekraïne blijft als een schaduw over de gasmarkt hangen. Russische pijplijnleveringen zijn al sterk ingeperkt en het vertrouwen in stabiele aanvoer is beschadigd. Daarbovenop heeft Oekraïne zelf meer gas nodig doordat delen van de energie-infrastructuur zijn geraakt. Dat vergroot de druk op een markt die al krap is en voedt de onzekerheid richting de winter.
LNG als reddingsboei, met mitsen en maren
Vloeibaar aardgas (LNG) is de afgelopen jaren Europa’s belangrijkste alternatief geworden. Met schepen uit onder meer de VS en Qatar kun je snel extra volumes binnenhalen. Maar LNG volgt de wereldmarkt: wie het meeste betaalt, krijgt de lading. Rond 40 euro per megawattuur is de prijs net hoog genoeg om schepen naar Europa te trekken; zakt dat niveau, dan kunnen bijvoorbeeld Aziatische kopers weer domineren. Je ziet: LNG helpt, maar is geen garantie op voldoende aanbod op het moment dat iedereen tegelijk wil inkopen.
Helpt een zachte lente en zomer?
Ja, milde temperaturen werken in het voordeel. Minder vraag naar verwarming betekent dat er rustiger kan worden bijgevuld zonder dat de prijs meteen doorschiet. Ook kan de EU kijken naar wat meer flexibiliteit in opslagregels, zodat landen de tijd krijgen om de buffers op te krikken. Tegelijk ligt er een harde doelstelling: tegen 1 november moeten de Europese gasopslagen gemiddeld tot 90 procent gevuld zijn. Of dat haalbaar is, hangt af van prijzen, aanvoer en de geopolitieke context.
Wat staat er de komende maanden op het spel?
Veel. Als de prijzen niet al te wild doen en er voldoende LNG aanmeert, dan kan Europa redelijk voorbereid de winter in. Wordt de aanvoer uit Rusland nog verder ingeperkt, lopen de LNG-stromen weg naar andere markten of neemt de vraag vanuit Oekraïne toe, dan kan het beeld snel kantelen. De komende maanden worden dus beslissend voor de energiezekerheid.
Wat merk jij ervan?
Onzekerheid vertaalt zich vaak in hogere rekeningen. Komen de voorraden niet snel genoeg op peil, dan kunnen gas- en stroomprijzen verder stijgen. Huishoudens met een cv-ketel voelen dat direct in de portemonnee. Bedrijven die gas gebruiken voor productie lopen tegen hogere kosten aan, wat uiteindelijk ook weer doorwerkt in consumentenprijzen.
De bottom line
Europa balanceert deze zomer op een dun koord. Genoeg en betaalbaar gas tegen november vergt een mix van stabiele prijzen, voldoende LNG, milde temperaturen en een beetje geopolitieke meewind. Lukt dat, dan komen we de winter door zonder grote haperingen. Gaat het mis op een of meer van die fronten, dan blijft het spannend – voor de markt én voor jouw energierekening.
