Niet het pensioen waar hij van droomde
Jan is 75 en dacht ooit dat zijn pensioen jaren van rust, ruimte en een beetje vrijheid zouden worden. Na een leven lang werken zou je geloven dat het zo gaat. In plaats daarvan woont hij nu in een klein appartement en telt hij aan het eind van de maand elk dubbeltje. “Hoe is dit zo gelopen?” vraagt hij zich hardop af terwijl je hem door zijn smalle keuken ziet schuifelen.
Een huis zonder franje
Zijn woning is eenvoudig: kale muren, meubels die al lang mee gaan maar nog doen wat ze moeten doen. Luxe hoeft voor Jan niet; daar is hij nooit op uit geweest. Wat hem steekt, is dat hij zelfs het noodzakelijke niet altijd kan missen. De gedachte dat een extra boterham of iets lekkers bij de koffie soms te veel gevraagd is, blijft knagen.
Routines die je moet laten varen
Elke dag begint met brood en koffie, niks meer. Vroeger gunde hij zichzelf in het weekend iets speciaals: een gekookt ei, een croissant, misschien wat fruit erbij. Nu is dat herinnering. Het geld is er simpelweg niet. En op dagen dat de lucht grijs is en de kou het huis in kruipt, voelt alles nog zwaarder. Dan spookt de vraag door zijn hoofd of al dat harde werken wel zin heeft gehad.
Vier decennia onderweg
Jan zat meer dan veertig jaar achter het stuur van een vrachtwagen. Lange ritten, nachten van huis, eindeloze kilometers. Hij spaarde waar hij kon, betaalde netjes zijn belastingen en leefde bescheiden. Je zou denken: dat moet goedkomen. Maar ondertussen blijven de prijzen stijgen en lijkt de bodem steeds sneller in zicht te raken. “Ik dacht dat ik genoeg had gedaan,” zegt hij, “maar blijkbaar niet.”
Rekeningen die maar blijven komen
De grootste hap uit zijn inkomen gaat naar vaste lasten. De huur vreet aan zijn pensioen, en de energiekosten drukken zwaar op de rest. De verwarming staat bijna altijd uit; in de winter loopt Jan met een dikke trui en jas door de woonkamer. Niet omdat hij dat fijn vindt, maar omdat het moet. Elke graad omhoog is rekenen.
Eten als rekensom
In de supermarkt pakt hij alleen wat echt nodig is: brood, melk, wat groente en af en toe een klein stukje vlees. Een warme, uitgebreide maaltijd is iets om over na te denken, geen vanzelfsprekendheid. Als het neerkomt op kiezen tussen huur betalen of je bord vullen, weet je wat er voorgaat. Dat is geen kwestie van willen, maar van moeten.
Tussen trots en hulp vragen
Zijn kinderen staan klaar als het nodig is, daar is hij dankbaar voor. Toch houdt hij zich in. Ze hebben hun eigen gezinnen, eigen rekeningen, eigen zorgen. Het voelt niet goed om hen te belasten; in zijn hoofd hoort het andersom te zijn. Soms sluipt er twijfel binnen: voor wie deed hij het eigenlijk, al die jaren die hij heeft doorgewerkt? Het antwoord blijft schuren.
Meer dan één verhaal en toch hoopvol
Wat Jan meemaakt, staat niet op zichzelf. Veel ouderen merken dat het leven duurder wordt terwijl de pensioenen onvoldoende meestijgen. Je hoort het in het portiek, in de supermarkt, bij de huisarts: mensen die het net niet redden, ondanks een leven lang bijdragen. Er zit troost in het idee dat je niet de enige bent, maar de rekening wordt er niet lichter van. Jan hoopt dat er eindelijk beter naar zijn generatie wordt geluisterd, naar de mensen die dit land hebben helpen opbouwen. En ondanks alles blijft hij vasthouden aan zijn eigen veerkracht. “Ik ga door,” zegt hij. “Dat heb ik altijd gedaan. En dat blijf ik doen.”
