Nederland is een van de rijkste landen ter wereld. Dat horen we vaak. De economie draait, de cijfers zijn goed en het sociale vangnet is sterk. Maar aan de keukentafel van Johan voelt dat verhaal ver weg.
Johan is 82 jaar, gepensioneerd en woont alleen. Hij is gezond genoeg om zelfstandig te wonen, maar oud genoeg om de kou sneller te voelen. Toch staat zijn thermostaat zelden hoger dan 18 graden. Niet omdat hij dat prettig vindt, maar omdat hij het zich niet durft te veroorloven.
Elke graad voelt als een risico
“Vroeger zette ik hem zonder nadenken op 20,” zegt Johan. “Nu kijk ik eerst naar de meter.”
De energierekening is voor hem een constante bron van stress. Elke extra graad voelt als een gok. Kom ik deze maand nog uit? Wat als het een strenge winter wordt? Wat als de rekening straks weer stijgt?
Hij trekt liever een extra trui aan dan dat hij achteraf spijt krijgt.
Pensioen in een duur land
Johan ontvangt AOW en een klein aanvullend pensioen. Op papier geen armoede. Maar de werkelijkheid is dat vaste lasten steeds meer opslokken. Energie, boodschappen, zorgkosten, alles is duurder geworden. Zijn inkomen niet.
Hij hoort politici praten over koopkracht en compensatie, maar in zijn portemonnee merkt hij er weinig van. De marges zijn klein. Eén tegenvaller kan al genoeg zijn om het spannend te maken.
Welvarend, maar voor wie?
Nederland noemt zichzelf graag een welvarend land. En dat is het ook, in cijfers en gemiddelden. Maar gemiddelden verwarmen geen huizen. Die betalen geen energierekening.
Voor veel pensionado’s voelt het alsof ze tussen wal en schip vallen. Te “rijk” voor structurele steun, te kwetsbaar om de stijgende kosten makkelijk op te vangen. Ze hebben hun leven lang gewerkt, belasting betaald en bijgedragen. Nu tellen ze elke euro.
De stille keuze voor kou
Wat Johan misschien nog het meest stoort, is dat niemand het ziet. Hij klaagt niet. Hij staat niet te demonstreren. Hij past zich aan. Net als veel anderen.
De verwarming lager. Minder douchen. Lampen uit. Alles om grip te houden op de kosten. Het zijn stille keuzes die niet terugkomen in statistieken, maar wel in woonkamers door het hele land.
Oud worden met zorgen
Ouderdom zou rust moeten brengen. Zekerheid. Het gevoel dat je het hebt gered. Voor Johan voelt het anders. Hij is niet bang voor ouderdom, maar voor de rekening op de mat.
Dat wringt. In een land dat zo rijk is, zou niemand van 82 bang hoeven zijn om het warm te hebben.
Maar zolang energie duur blijft en inkomens achterblijven, blijft de thermostaat bij Johan op 18 graden staan. Niet omdat hij dat wil, maar omdat Nederland voor veel pensionado’s welvarend is in theorie, en te duur in de praktijk.
