D66-voorman Rob Jetten ligt opnieuw onder vuur nadat hij heeft voorgesteld om in heel Nederland ’s avonds de straatverlichting te dimmen of zelfs tijdelijk uit te schakelen.
Minder licht om energie te besparen
Volgens Jetten is de openbare ruimte een logische plek om te zoeken naar mogelijkheden om het energieverbruik terug te dringen. Door verlichting ’s avonds minder fel te maken, denkt hij zowel het overbelaste elektriciteitsnet te ontlasten als inwoners bewuster te maken van hun eigen energieconsumptie.
Het idee past binnen de bredere energietransitie die de overheid probeert te versnellen. Jetten benadrukt dat hij geen pleidooi houdt voor rigoureuze afsluitingen, maar voor ‘slim verlichten’: alleen vol licht waar het nuttig is, en minder licht waar dat verantwoord kan.
Zorgen over veiligheid
Op sociale media en in lokale gemeenten barstte direct een debat los. Veel Nederlanders vrezen dat donkerdere straten hun gevoel van veiligheid aantasten. Vooral vrouwen, senioren en ouders maken zich zorgen dat de maatregel de risico’s op straat vergroot. Reacties schommelen van verbaasd tot uitgesproken afwijzend.
Daarnaast klinkt kritiek dat de overheid vooral bij burgers bezuinigingen probeert af te dwingen, terwijl grote energieverbruikers – zoals industriegebieden – veel minder nadrukkelijk worden aangepakt.
Hoewel klimaatvoorstanders het belang van energiebesparing erkennen, stellen zij dat Jettens voorstel onvoldoende rekening houdt met de dagelijkse realiteit van mensen die in deze straten wonen en zich er moeten verplaatsen. Verkeersexperts voegen toe dat verlichting een cruciale rol speelt bij de veiligheid op de weg, zeker op drukke kruispunten, fietspaden en rotondes.
Symboolpolitiek of echte besparing?
Critici vragen zich af hoeveel energie er daadwerkelijk gewonnen wordt door het dimmen van straatverlichting. Omdat deze verlichting maar een klein aandeel van het totale energieverbruik zou uitmaken, vrezen zij dat het voorstel vooral symbolisch bedoeld is: zichtbaar voor het publiek, maar weinig effectief in de praktijk.
Ondertussen wordt de roep om maatwerk groter. Deskundigen pleiten ervoor om per gebied te bekijken waar verlichting verantwoord omlaag kan — zoals op verlaten parkeerplaatsen, rustige industrieterreinen na werktijd en minder gebruikte fietsroutes waar alternatieven mogelijk zijn.
Voorlopig lijkt de discussie nog lang niet voorbij. Gemeenten willen helderheid over de regels, burgers eisen veiligheid en experts wijzen op de noodzaak van nuance. Hoe Jetten daarin een balans gaat vinden, zal de komende tijd moeten blijken.
