Het stille stroommonster in je keuken
Blijft je energierekening maar stijgen en heb je geen idee waar al die kilowatturen heen verdwijnen? Grote kans dat er in je keuken een verborgen verbruiker staat te brommen die je portemonnee ongemerkt leegtrekt. Het gaat niet om je oven of vaatwasser, en zelfs niet om je kookplaat. Er staat iets kleins en onopvallends te loeien dat tot drie keer meer stroom vreet dan je koelkast.
Benieuwd wat het is, waarom het zo’n probleem vormt en hoe je het eenvoudig in toom houdt? Met een paar simpele ingrepen bespaar je direct geld, zonder comfort in te leveren.
Waarom juist de keuken zo’n grootverbruiker is
De keuken is vaak verantwoordelijk voor 20 tot 30 procent van je totale stroomverbruik. Veel apparaten draaien er vaak of staan altijd stand-by. Denk aan de vriezer, de koelkast en de apparaten die warmte maken. Warmte is nu eenmaal duur: wat je opwarmt, koelt weer af, en dan moet er worden bijgestookt. In de koudere maanden gaat dat nog sneller en stijgt je verbruik ongemerkt.
Het venijn zit ’m in twee dingen: sluipverbruik in stand-by en warmteverlies. Dat levert kosten op waar je niets voor terugkrijgt. En dat brengt ons bij de grootste boosdoener.
De dader: de kleine keukenboiler onder je aanrecht
Die compact ogende boiler van 10 tot 15 liter onder de spoelbak – vaak van Inventum of AEG – blijkt de echte slurper. Zo’n keukenboiler trekt op jaarbasis ongeveer 400 tot 600 kWh, terwijl een doorsnee koelkast rond de 150 kWh blijft hangen. Inderdaad: zo’n drie keer zoveel stroom voor alleen warm kraanwater.
Uit recente tests van de Consumentenbond blijkt dat een gemiddelde keukenboiler dagelijks 1 tot 2 kWh verliest aan stand-by en stilstandsverlies. Reken je met €0,30 per kWh, dan kost dat alleen al €0,30 tot €0,60 per dag. In een huishouden van vier dat vaak warm water tapt, kan het totaal oplopen tot zo’n 700 kWh per jaar – gelijk aan het verbruik van ongeveer 3,5 koelkasten. Oudere, slecht geïsoleerde modellen schieten zelfs door naar 800 kWh, zeker als er kalkaanslag zit: dat drukt de efficiëntie met zo’n 15 procent.
De echte schade, in euro’s en kilowatturen
Zet je de thermostaat van de boiler op 70°C, dan trekt hij tijdens het opwarmen ongeveer 1,5 kWh per uur. Het echte lek gebeurt ‘s nachts: dan kan het stand-bygebruik oplopen tot 0,5 kWh per uur. Dat tikt jaarlijks €50 tot €100 extra aan, en in de winter zelfs meer omdat de omgeving kouder is en het water sneller afkoelt.
Ter vergelijking: een inductiekookplaat zit ruwweg op 200 kWh per jaar, een oven op 150 kWh. De keukenboiler blijft dus de onbetwiste koploper. Volgens Milieu Centraal heeft ongeveer één op de drie huishoudens zo’n boiler, wat de jaarrekening met €150 tot €200 kan opdrijven. En wordt de isolatie matig of lek, dan schiet het verbruik circa 20 procent omhoog – in piekmaanden kan dat zo maar €30 per maand extra zijn.
Snelle ingrepen die direct schelen
Timer plaatsen: zet een eenvoudige €10-timer van de bouwmarkt (bijvoorbeeld Praxis) tussen het stopcontact en de boiler. Laat ‘m tussen 23:00 en 07:00 uur uitschakelen. Je mist geen comfort, maar snoeit wel zo’n 40 procent van het verbruik af. Veel gebruikers zakken zo naar circa 300 kWh per jaar.
Temperatuur omlaag: verlaag de instelling naar 55°C. Dat bespaart ongeveer 25 procent energie (rond 100 kWh per jaar) en blijft volgens TNO veilig tegen bacteriegroei bij normaal huishoudelijk gebruik.
Extra isoleren: wikkel de boiler in met een goedkope isolatiefolie van ongeveer €5 (bijvoorbeeld bij Hornbach). Je halveert het warmteverlies en pakt zo nog eens circa €50 per jaar mee.
Ontkalken: geef de boiler jaarlijks een ontkalkbeurt met azijn (kost bijna niets). Je wint 10 tot 15 procent efficiëntie terug en verkleint de kans op storingen.
Upgrade overwegen: wil je het grondig aanpakken, kies dan een A+-doorstroommodel (vanaf ongeveer €200). Zo’n apparaat verwarmt alleen wanneer je de kraan opendraait. Het jaarverbruik kan dan dalen richting 150 kWh.
Een testgezin dat timer, lagere temperatuur, isolatie en ontkalking combineerde, zag de jaarlijkse kosten zakken van ongeveer €180 naar €80. Dat is snel terugverdiend.
Maak je hele keuken slimmer
Als je toch bezig bent: check je vriezerinstelling (houd -18°C aan). Dat is de zuinigste stand en levert een verbruik rond 100 kWh per jaar op. Zet je vaatwasser standaard op eco-modus; dat levert nog eens zo’n 50 kWh per jaar besparing op zonder merkbaar comfortverlies.
Bundel je deze maatregelen, dan kan je totale keukenverbruik met ongeveer 30 procent omlaag, goed voor €200 tot €300 per jaar. Duizenden huishoudens doen dit al. Probeer het, kijk wat je meter zegt en houd dat stille stroommonster voortaan in bedwang. Wat is bij jou de grootste energieslurper?
